داعش چگونه متولد شد

تنها دو روز از حادثه حمله داعش به سامرا گذشته بود که بامداد سه شنبه خبر سقوط اکثر مناطق شهر موصل توسط نیروهای دولت اسلامی عراق و شام موسوم به(داعش) منتشر شد. نیمه های شب دوشنبه بود که نیروهای داعش از ضلع غربی شهر موصل وارد این شهر شدند و در اقدامی غافلگیرانه مقر استانداری و مقر تیپ سوم پلیس عراق را به تصرف خود در آوردند. منابع نزدیک به پلیس موصل می گویند نیروهای داعش نیمه های شب این مقرها را به کنترل خود در آوردند.

داعش، یک گروه تروریستی مسلح است که اندیشه و شیوه سلفی جهادی به زعم خود را انتخاب کرده است که شباهت کاملی به اندیشه های وهابی دارد و اعضای آن تشکیل خلافت(!) در عراق و سوریه را هدف نهایی شان انتخاب کرده اند. این گروه در اوایل سال‌‌های جنگ عراق تاسیس شد. داعش در سال ۲۰۰۴ متعهد به وفاداری و حمایت از القاعده شده و به عنوان القاعده عراق مشهور شد. در ۱۵ اکتبر ۲۰۰۶ این گروه به یک سازمان فراگیر برای گروه‌ های تروریستى عراق تحت عنوان حکومت اسلامی عراق تبدیل شد.

در حال حاضر شیخ ابوبکر بغدادی، ریاست داعش را برعهده دارد. وى پس از هلاکت ابوعمر البغدادی در آوریل ٢٠١٠ میلادی به عنوان سرکرده جدید این گروهک انتخاب شد. هر دوی آنها به عنوان جانشینان "ابومصعب الزرقاوی" سرکرده پیشین القاعده عراق شناخته می شوند. "الزرقاوی" اهل اردن بود. دوران سرکردگی "ابوعمر" شاهد گسترش عملیاتهای تروریستی همزمان همانند حمله به بانک مرکزی، وزارت دادگستری، یورش به زندانهای ابوغریب و الحوت بود.

نام واقعی"ابوبکر البغدادی"، "ابراهیم عواد ابراهیم البدری" است. او به عنوان واعظ و امام جماعت مسجد در شهرهای سامرا، بغداد و فلوجه عراق فعالیت می کرد.

نیروهای نظامی آمریکا در سال ٢٠٠٤ وی را بازداشت کردند و او برای سه سال در زندان بود. پس از این او از زندان خارج و سازمانی تحت نام ارتش اهل سنت را بنیان گذاشت و بعد از آن به القاعده پیوست.

گروه داعش در حال حاضر تعداد زیادی تانک، موشک و خودروهای زرهی و انواع سلاح در اختیار دارد که از حامیان خود به ویژه عربستان و قطر دریافت کرده است.

این گروه ادعا می کند در گذشته با ارتش آمریکا و ارتش انگلیس در عراق و شبه نظامیان می جنگیده است. سرکردگان این گروه تروریستی همچنین از جنگ با ارتش و پلیس عراق، شوراهای بیداری، نیروهای پیشمرگ کردستان، ارتش سوریه، گروههای شیعی عراق مانند گردانهای اهل الحق، جیش المهدی و حزب الله عراق، حزب الله لبنان و گروه موسوم به ارتش آزاد سوریه سخن گفته اند.

پس از حوادث اخیر در سوریه، جبهه النصره در اواخر سال ٢٠١١ میلادى اعلام موجودیت کرد و طولی نکشید که توانمندی این گروه تروریستی با توجه به حمایتهای گسترده برخی کشورهای منطقه ای به طور چشمگیری افزایش یافت تا در طی چند ماه به یکی از مهمترین و قدرتمندترین گروههای مسلح در سوریه تبدیل شود. در روز نهم آوریل ٢٠١٣ میلادی، در یک پیام صوتی که از طریق شبکه موسوم به شموخ الاسلام پخش شد، ابوبکر البغدادی ادغام آن را با دولت اسلامی عراق تحت عنوان دولت اسلامی عراق و شام اعلام کرد و نفوذ این گروه تروریستی به سبب حمایتهای گسترده حامیان منطقه ای اش روز به روز در سوریه بیشتر شد.

*** نحوه پیدایش داعش

گروه "دولت اسلامی در عراق" در 15 اکتبر 2006 و پس از نشست شماری از گروه‌های مسلح در عراق شکل گرفت. در این نشست "ابوعمر البغدادی" به عنوان سرکرده آن تعیین شد.

این گروه از زمان تشکیل در سال 2006 عملیات و حملات تروریستی بسیار را در عراق برعهده گرفت.

پس از هلاکت "ابوعمر البغدادی" در 19/4/2010 "ابوبکر البغدادی" به عنوان جایگزین وی معرفی شد.

با روی کار آمدن ابوبکر البغدادی، دامنه عملیات و حملات این گروه تروریستی وسعت گرفت و همزمان با آغاز بحران در سوریه، عناصر این گروه در سوریه نیز فعال شدند.

  

 

*** تشکیل "جبهه النصره" در سوریه

گروه "جبهه النصره لاهل الشام" در اواخر سال 2011 و با آغاز بحران و جنگ در سوریه به عنوان شاخه گروه "دولت اسلامی در عراق" تشکیل شد و به سرعت به یکی از گروه‌های مطرح در این عرصه تبدیل گشت.

 

***  عناصر جبهه النصره در حال قتل سوریها

سرانجام در 9/04/2013 ابوبکر البغدادی سرکرده "دولت اسلامی در عراق" در پیامی صوتی ادغام "جبهه النصره" و "دولت اسلامی در عراق" را اعلام کرد تا بدین ترتیب گروه "دولت اسلامی در عراق و شام" شکل بگیرد.

عناصر "داعش" از اواخر دسامبر 2013 و اوایل سال 2014 و با آغاز عملیات نیرهای ارتش عراق برای پاکسازی الانبار، وارد شهر فلوجه در این استان شدند.

 

*** هدف از تأسیس داعش

پس از تشکیل گروه "توحید و جهاد" به سرکردگی "ابومصعب الزرقاوی" در سال 2004 و بیعت او با "اسامه بن لادن" سرکرده سابق "القاعده"، این گروه به شاخه سازمان القاعده در عراق تبدیل شد.

این گروه با گسترش عملیات خود به یکی از قدرتمندترین گروه‌های تروریستی در عراق تبدیل شد، تا اینکه الزرقاوی در سال 2006 در اظهاراتی ضبط شده به صورت مصور از تشکیل "شورای مجاهدین" به سرکردگی "عبدالله رشید البغدادی" خبر داد.

پس از هلاکت زرقاوی در سال 2006 "ابوحمزه المهاجر" به عنوان سرکرده این گروه تعیین شد. در پایان آن سال نیز گروه "دولت اسلامی عراق" به ریاست "ابوعمر البغدادی" تشکیل شد.

در19/04/2010 نیروهای مشترک عراقی و آمریکایی در عملیاتی در منطقه "الثرثار" منزلی را که "ابوعمر البغدادی" و "ابوحمزه المهاجر" در آن پناه گرفته بودند، هدف قرار دادند. با شدت گرفتن تبادل آتش، جنگنده‌ها آن منزل را بمباران کردند که در نتیجه آن این دو تروریست از پای در آمدند. اجساد این دو تروریست در معرض دید عموم گذاشته شد.

یک هفته بعد این گروه در بیانیه‌ای در اینترنت به هلاکت این دو تروریست اذعان کرد و پس از حدو 10 روز "ابوبکر البغدادی" به عنوان جانشین و سرکرده جدید تعیین شد. "الناصر لدین الله سلیمان" نیز به عنوان وزیر جنگ معرفی شد.

 

**** مناطق حضور عناصر "داعش"

• عراق

عناصر داعش در مناطق محدودی از برخی استانهای عراق به ویژه استان "الانبار" حضور دارند و عملیات تروریستی در کل عراق را پوشش می دهند.  

داعش در عراق

بر اساس گزارشها و آمار منتشر شده، داعش در نیمه دوم سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۱۴۰۰ خانه را در عراق منفجر و ویران کرد. طی این حملات ۱۹۹۶ نفر کشته و ۳۰۲۱ نفر زخمی شدند. عناصر داعش در 20 خرداد 93 در اقدامی بی سابقه به موصل مرکز استان نینوا یورش برده و ظرف چند ساعت این شهر را تصرف کردند. آنان همچنین چند روستا در صلاح الدین را تحت کنترل خود در آوردند. سلاح ها و مهمات و تجهیزات کشف شده از عناصر داعش بیانگر گستردگی حمایت های خارجی از این گروه تروریستی در عراق است. دولت عراق بارها عربستان را به حمایت از این تروریستها در عراق متهم کرده است.

 

• سوریه

عناصر داعش در سوریه در مناطقی از استانهای "رقه"، "حلب"، "حومه لاذقیه"، "ریف دمشق"، "دیرالزور"، "حمص"، "حماه"، "حسکه" و "ادلب" پراکنده هستند و در برخی از این مناطق نیز کنترل کامل را به دست گرفته‌اند.

نحوه ورود عناصر داعش به سوریه و محل استقرار آنها

تصمیم این گروه تروریستی برای تحت کنترل در آوردن دیگر گروه های مسلح در سوریه به درگیریهای خونباری میان این گروه های تروریستی منجر شده است.

 

  

 *** اختلاف داعش و جبهه النصره از کجا شروع شد

با آغاز اختلافات و درگیری‌ها بین عناصر جبهه النصره و داعش در سوریه، سرانجام "ایمن الظواهری" سرکرده القاعده تصمیم "ابوبکر البغدادی" رئیس گروه دولت اسلامی در عراق برای ادغام گروه خود با جبهه النصره را لغو کرد.

الظواهری تأکید کرد که فعالیتهای "دولت اسلامی در عراق" فقط به عراق منحصر شود.

ولی این موضوع برای سرکرده داعش خوشایند نبود، به صورتیکه البغدادی، در نواری صوتی اعلام کرد که با درخواست ایمن الظواهری، برای لغو گروه داعش و جدایی از جبهه النصره، مخالف است.

وی گفت: "گروه دولت اسلامی عراق و شام تا زمانی که نبض ما می‌زند و خون در رگ‌هایمان جاریست باقی خواهد ماند و ما حاضر به عقب نشینی و چانه زدن نیست."

 

 

*** حامیان داعش چه کسانی هستند؟

عناصر گروه داعش مانند "جبهه النصره" از بی رحم ترین تروریستهای حاضر در سوریه و عراق هستند. فیلم‌ها و تصاویر منتشر شده از جنایتهای این گروه تروریستی موجب شد که حامیان گروه‌های مسلح در سوریه مدعی شوند که از این گروه حمایت نمی‌کنند. حتی برخی گروه‌ها نیز برای افزایش دریافت حمایتهای بین المللی خود را مخالف این گروه جلوه داده و با داعش وارد جنگ شده‌اند.

با توجه به گستردگی کمک‌های مالی، تسلیحاتی و لجستیکی که با آغاز جنگ در سوریه به این کشور سرازیر شده است؛ تلاش گروه‌های مسلح به ویژه داعش برای دستیابی هرچه بیشتر به این کمکها و سلطه بر گروه‌های دیگر شدت گرفت که این امر موجب آغاز جنگ و درگیری گروه‌های مسلح با یکدیگر شد.

اما با وجود اعلام برائت حامیان گروه‌های مسلح از داعش و جبهه النصره، کمکهای حامیان خارجی همچنان به دست این دو گروه می‌رسد. این کمکها در قالب حمایتهای مالی، تسلیحاتی، لجستیکی، اطلاعاتی، آموزشی و غیره از سوی حامیانی مانند عربستان و قطر و ترکیه به همراه چند کشور غربی، موجب ادامه جنگ و ویرانی در سوریه شده است.

تابعیت و هویت اعضای داعش پس از کشف اجساد و یا دستگیری اعضای این گروه تروریستی نشان می دهد که بیشتر این تروریستها با همکاری برخی طرفهای منطقه ای از عربستان، لیبی، یمن و چند کشور دیگر جمع آوری و سازماندهی شده اند.

سلاح و مهمات و تجهیزات این گروه نیز بیانگر حمایت گسترده مالی و تسلیحاتی طرفهای منطقه‌ای مانند عربستان و قطر از این گروه تروریستی است.

**** حمله به موصل ختم نخواهد شد

در همین رابطه "محمد ابو کلل"، سخنگوی ائتلاف شهروند در صفحه فیسبوک خود درباره حمله اخیر داعش به موصل نوشت: کار در موصل تمام نمی شود. داعش می خواهد موصل را به پایگاهی برای حمله به دیگر شهرهای عراق تبدیل کند. نیروهای داعش در حال ترک سوریه و انتقال به عراق هستند تا از حکومت عراق به دلیل این که از بشار اسد حمایت کرد و با محنت های مردم سوریه هم دلی کرد، انتقام بگیرند. سناریوی سوریه می رود تا در عراق تکرار شود با این تفاوت که شهرهای بزرگی در اندازه موصل در سوریه ظرف چند ساعت سقوط نکردند بلکه ماه ها طول کشیدند تا از کنترل دولت خارج شوند.

 

"احمد خلف"، استاندار الانبار، می گوید نیروهای داعش به واسطه هم مرز بودن الانبار با سوریه آزادانه در خاک دو طرف در رفت و آمد هستند به گونه ای که می توان گفت تقریبا ٨٠ درصد نیروهای داعش از سوریه وارد عراق می شوند.

***  آتشی که از گور عربستان و قطر برخواسته است

برخورداری از امکانات گسترده نظامی و تسلیحاتی این حقیقت را نشان می دهد که آنها بدون حمایتهای برخی کشورهای منطقه به ویژه عربستان و قطر نمی توانستند به این سرعت به یکی از خطرناک ترین و قدرتمندترین گروههای تروریستی تکفیری تبدیل شوند، نکته ای که بارها در سخنان مقامات بلندپایه عراق به ویژه نوری المالکی نخست وزیر عراق مورد تاکید قرار گرفت که عربستان و قطر از حامیان اصلی تروریسم در عراق هستند که انواع حمایتهای نظامی و مالی را از آنها با هدف پیشبرد اهداف خطرناکشان که شعله ور کردن آتش فتنه مذهبی با هدف تجزیه آن است به عمل می آورند و اگر حمایتهای این کشورها نبود، این تروریستها جایی در عراق نداشتند.

نوری مالکی، نخست وزیر عراق از از پارلمان خواسته است که وضعیت فوق العاده اعلام کند و نچیروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق در بیانیه‌ای خواهان کمک کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان شده است.

هفته گذشته تروریستهای داعش به شهر سامرا، واقع در شصت کیلومتری بغداد، حمله کردند و با کشتن شماری از نیروهای امنیتی، برای مدتی بر این شهر مسلط شدند. موصل و سامرا از شهرهای عمدتا سنی نشین عراق هستند.

به گزارش خبرگزاری بی بی سی٬ منابع محلی در کرکوک عراق نیز گفته اند که درگیری در شهر راشد در استان کرکوک بین نیروهای داعش  و ارتش عراق جریان دارد.

خبرگزاری فرانسه به نقل از یکی از افراد پلیس عراق گفته که نیروهای داعش چهار منطقه حویجه، زاب، ریاض و عباسی را در غرب کرکوک تصرف کرده اند اما هنوز مقام های دولت عراق واکنشی در این باره نداشته اند.

بر اساس گزارش ها در جریان درگیرها، نیروهای پیشمرگ کرد توانسته اند کنترل سد موصل را از دست داعش خارج کنند.

از روز پنجشنبه هفته گذشته، نفرات داعش به مناطقی در استان‌ های نینوا، انبار، دیاله، صلاح الدین و بغداد حمله کرده و در جریان درگیری با نیروهای دولتی، صدها تن را کشته‌ اند.

داعش هدف خود را استقرار حکومت اسلامی و جاری کردن احکام شرع در عراق و منطقه شام - شامل سوریه - و آزاد سازی عراق از حکومت تحت تسلط شیعیان اعلام کرده است.

به گفته مقام هاى آگاه نقش قطر در این عملیات مهم بود زیرا جنگجویان تروریست دیگر را از تعدادی از کشورهای عربی جذب کرد که مهمترین آنها، کشورهای واقع در مغرب عربی بود و قطر این تروریست ها را در پادگان های ویژه در یکی از کشورهای آموزش و به ترکیه می فرستاد و سپس از طریق اقلیم کردستان و سوریه وارد عراق کرد.

***  عملیات انفجار را به قصد ایجاد اختلاف قبیله ای راه انداختند که خوشبختانه ناکام ماندند

این منابع گفتند: عملیات اصلی در این نقشه همان منفجر کردن مرقد امامین عسکرین (ع) در سامرا برای فتنه انگیزی و شعله ور کردن جنگ طایفه ای بود اما این عملیات با واکنش قوی و موفق نیروهای امنیتی عراق و مقابله با این گروهک های تروریستی ناکام ماند و آنها همچنین فکر نمی کردند که اهالی سامرا و موصل در کنار نیروهای امنیتی بایستند و از آنها در نبردشان علیه گروه تروریستی داعش حمایت کنند.

همزمان، مقامات دولتی ترکیه به بررسی گزارش هایی پرداخته‌ اند که براساس آنها، تعدادی راننده کامیون توسط پیکارجویان وابسته به داعش ربوده شده‌ اند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، رسانه های خبری ترکیه گفته‌ اند که 28 راننده کامیون حامل کالا به مقصد موصل، ناپدید شده‌ اند و ممکن است در دست داعش باشند. 

آمریکا اعلام کرده پیشروی داعش تهدیدی برای منطقه است و وزارت خارجه آمریکا وعده داده که دولت آمریکا، بر اساس پیمان استراتژیک دو کشور، به عراق کمک خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه ازواشنگتن، جن ساکی سخنگوی وزارت خارجه امریکا با اشاره به عملکرد گروه داعش گفت: باید تصریح کرد که این گروه نه تنها تهدیدی برای ثبات عراق بلکه تهدیدی برای کل منطقه است.

حسین امیرعبداللهیان، معاون وزیر خارجه جمهورى اسلامى ایران هم گفته طرف هایی که از تکفیری‌ ها حمایت می کنند، نگران اقدامات ضد امنیتی این جریان تروریستی در کشورشان باشند... تروریستها و حامیانشان بدانند همان گونه که در سوریه شکست بزرگی را تجربه کردند در عراق نیز این اقدامات آنها نتیجه ای جز شکست نخواهد داشت.

***  باید داعش را در نطفه خفه کرد

این واقعیت تازه چالشى جدى در راه مبارزه با تروریسم محسوب مى شود. داعش دیگر گروهى کوچک نیست که بتوان آن را با چند موشک و تعدادى کماندو از بین برد. اگر داعش دچار فروپاشى داخلى نشود (مشکلى که اکثر گرو هاى تکفیرى بدان دچار مى شوند)، خنثى کردن آن مستلزم عملیاتى زمینى و هوایى خواهد بود. به دلیل اینکه موج کمک هاى مالى کشورهاى منطقه به تروریست ها در سوریه و حمایت غرب از چنین گروه هایى ادامه دارد قدرت گرفتن تروریست ها چندان دور از انتظار نیست.   

نیروهای داعش خواستار کنترل بخش اعظمی از مناطق مرزی با سوریه هستند که این امر نشان می دهد نیروهای خارجی درصدد آنند خطوط ارتباطی مرزی با سوریه قطع شود و بدون شک این اقدام به نفع عراق و سوریه نخواهد بود و سبب خواهد شد که نیروهای تروریستی داعش بر روی زمین حضور داشته باشند.

این نگرانی جهانی که هر روز در حال جدی تر شدن است نیازمند همکاریهای منطقه ای و داخلی در سطح عراق یعنی اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی از یک سو و کشورهای منطقه با اقلیم و بغداد است امری که در طول ماههای گذشته بارها مورد تاکید قرار گرفت اما هرگز جدی گرفته نشد. باید بدانیم که تهدید داعش جدی است و بهتر است از تمام پتانسیل ها برای محدود کردن این تروریست ها بهره گرفته شود. 

گزارش از مغانی

منابع:

http://www.bbc.com/news/world-middle-east-27778112

http://www.csmonitor.com/World/Security-Watch/Backchannels/2014/0610/Why-Mosul-s-fall-is-a-signature-moment-in-Iraq

http://edition.cnn.com/2014/06/10/world/meast/iraq-violence/index.html?hpt=imi_c1

http://warontherocks.com/2014/05/state-of-jihad-the-reality-of-the-islamic-state-in-iraq-and-syria/