چرا آمریکا به سوریه حمله نکرد؟

سیاستی که باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا راجع به مسئله سوریه و حکومت بشار اسد اتخاذ کرد نیز همان راه رفته جرج بوش در قبال صدام بود که البته این‌بار به سرانجام نرسید.

در ماه آگوست سال گذشته، ایالات متحده آمریکا، سوریه را تهدید به حمله نظامی کرد؛ ژنرال‌های این کشور مکرراً در نطق‌هایشان اعلام می‌کردند ارتش از آمادگی لازم برای حمله نظامی برخوردار است و فقط منتظر دستور باراک اوباما است.

گرچه این تهدیدها و اظهار نظرها اغلب رسانه‌ها و محافل سیاسی را به خود جلب کرد، اما پس از 2 هفته جنجال رسانه‌ای، حتی یک گلوله هم به سمت این کشور شلیک نشد؛ برای بسیاری از علاقه‌مندان به دنیای سیاست این ابهام به وجود آمد که هدف آمریکا از این تهدیدات چه بود و اساساً چرا آمریکا به سوریه حمله نظامی نکرد؟

در این وجیزه سعی می‌شود با وام گرفتن از کتاب «چرا سیاستمداران دروغ می‌گویند» نوشته  جان جی مرشایمر، تا حدودی این مسئله را تبیین کنم.  سنده در ادامه این کتاب هفت نوع دروغ را بر شمرده و توضیحاتی راجع به آنها می‌نویسند که مختصری از آن توضیحات ذکر می‌شود:

1- دروغ بین دولت‌ها: دولت‌ها دروغ می‌گویند تا بیشترین منفعت و کمترین ضرر را داشته باشند.

2- دروغ هراس افکنانه: در مورد یک مسئله خاص دروغ می‌گویند. یعنی مسئله آنقدرها هم مهم نیست، اما آن را بزرگ جلوه می‌دهند تا منفعت ملی کسب کنند.

3- لاپوشانی استراتژیک: رهبران کشورها، اطلاعاتی را از مردم جامعه خود پنهان می‌کنند، چون ممکن است با اطلاع از آن، جامعه از هم بپاشد.

4- اسطوره سازی میهنی: ما حق هستیم و دشمنان ما ناحق و باطل‌اند؛ این دروغ در جهت ایجاد هویت ملی یک کشور است.

5- دروغ‎‌های لیبرالی: رهبران دموکرات مرتکب چنین دروغی می‌شوند، تا اعمال و رفتارهایی را که با هنجارهای دموکراتیک مغایر است، پنهان کنند.

6- امپریالیسم اجتماعی: رهبران به خاطر منافع خودشان، یا حزبشان و یا گروه خاصی از جامعه دروغ می‌گویند.

7- لاپوشانی بی‌شرمانه: رهبران دروغ‌هایی می‌گویند که اشتباهات خود را لاپوشانی کنند.

وی معتقد است پس از پایان جنگ سرد، آمریکا قدرت برتر دنیا شد و کشورهای بعدی فاصله زیادی دارند؛ مگر چین! که چین هم به دلیل مشکلات داخلی نمی‌تواند آمریکا را به تحدی مستقیم بطلبد؛ آمریکا از سال 1985 تا کنون بیش از 5 جنگ به راه انداخته، و ایجاد جنگ جدید از سوی این کشور بعید به نظر نمی‌رسد.

در جنگی که ایالات متحده آمریکا علیه عراق در سال 2003 به راه انداخت، بهانه جرج بوش ذخیره سازی و انبار سلاح‌های کشتار جمعی توسط رژیم بعث عراق بود؛ دروغ جرج بوش از نوع دروغ هراس افکنانه بود؛ چرا که بعدها ثابت شد ادعای جرج بوش، ادعایی واهی و بی‌اساس بوده است.

اما مهمتر اینکه، دروغ هراس افکنانه پیامد‌هایی را هم به دنبال دارد، از جمله؛ پس از آنکه مردم و اذهان عمومی فهمیدند به آنها دروغ گفته شده، اعتمادشان نسبت به رهبران‌شان سلب می‌شود و تا مدت زیادی این حربه پاسخگو نخواهد بود.

سیاستی که باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا راجع به مسئله سوریه و حکومت بشار اسد اتخاذ کرد نیز همان راه رفته جرج بوش درقبال صدام بود که البته این‌بار به سرانجام نرسید؛ باراک اوباما ادعا کرد که دولت بشار اسد در قبال مخالفینش از سلاح شیمیایی استفاده کرده است و مجامع بین المللی و قدرت‌های بزرگ باید در این ماجرا ورود کنند.